سازه چادری چیست و چه کاربردی دارد؟
سازه چادری یکی انواع زیر مجموعه سازه‌های فضایی است که در ساخت سوله‌ها، نمایشگاه‌ها، استودیوم‌های ورزشی، گذرگاه‌ها، پارک‌های شهری، انبار‌ها و پاریکنگ‌های محیط باز کاربرد دارد. این سازه چادری با ساختاری قوسی و کش‌سان توسط عایق‌هایی پوشیده می‌شود که جدا از سازگاری و سبکی، به علت نصب سریع یکی از محبوب‌ترین انواع سازه برای پروژه‌های رفاهی و صنعتی است. سازه چادری بسیار در برای ترک‌های خمشی، آتش سوزی‌ها و انتقال آتش، طوفان و بارندگی‌ها مقاوم است. از دیگر مزایای سازه چادری آلیاژ و صفحات سازنده آن است که علاوه بر سبکی معمولاً ظاهری مطابق میل سفارش دهنده‌ها دارد و قابلیت طراحی متفاوت دارد.
اولین سازه چادری توسط ولادمیر شوخوف روس طراحی و اجرا شد. با طراحی و محاسبه نیروی فشاری بر قوس‌ها، طراحی ستون‌های انتقال دهنده و میزان لرزش‌ها توانست این سازه را توسعه دهد. بعد‌ها اولین طرح‌های غیر محاسباتی و واقعی توسط آنتونیو گائودی در کلیسای ساگرافمیلی و فرای اتو در سقف استودیوم المپیک مونیخ ۱۹۷۲ اجرایی شد. امروزه بسیاری از طرح‌های سایه بانی از جمله استادیوم‌ها و گذرگاه‌های جام جهانی قطر از این سازه‌ها استفاده کرده‌اند. تکنولوژی روز و مهندسی معاصر امکان سیار بودن و حرکت سازه‌ها توسط ریل‌ها و موتور‌های قوی را نیز فراهم کرده است. طراحی سازه چادری با دیگر سازه‌های فلزی تفاوت مهمی دارد آن هم این است که نمی‌توان این سازه را از روی ماکت پیش ساخته طراحی کرد و مهندسان کاوشکام آسیا با استفاده از نرم‌افزار‌های مربوط بهترین طرح ممکن را نسبت به نیاز و سلیقه شما طراحی و تولید می‌کنند.
مراحل ساخت و اجرای سازه چادری
سازه چادری ابتدا توسط طراحان و متخصصین کاوشکام آسیا طراحی شده و سپس نسبت به کاربری، اتصالات، شکل و ابعاد و محل نصب تولید می‌شوند. معمولاً طراحی سازه‌های چادری اگر با طرح اختصاصی باشد زمانی بیشتر از سایر طراحی‌های ممکن نیاز خواهد داشت زیرا جزئیات و پیچیدگی‌های بسیاری دارد. جدا از آلیاژ و جنس این سازه‌ها، انتخاب عایق و پوشش سازه‌چادری نیز جزیی از مراحل تولید محسوب می‌شود زیرا نسبت به پوشش سقف سازه‌چادری طراحی آن می‌تواند دچار تغییر شود. معمولاً عایق کاری سازه چادری نیز اهمیت دارد، زیرا این سازه‌ها در محیط‌هایی هستند که نسبت به سطح و مقیاس اجرایی در برخورد مستقیم با نور آفتاب و عوامل محیطی مانند باران و آبند. عایق کاری مناسب از زنگ‌زدگی سازه و اتصالات جلوگیری می‌کند.
مراحل طراحی و اجرای سازه چادری به مراحل طراحی فونداسیون، طراحی الگو و جوش پارچه، طراحی و ساخت سازه فلزی، رنگ‌آمیزی و بسته‌بندی، طراحی و ساخت اتصالات و انتخاب تجهیزات نصب تقسیم‌بندی می‌شود. قسمتی از سازه را پارچه‌ای تشکیل میدهد که نیرو را از ستون‌ها به زمین منتقل می‌کنند. بر اساس نوع سازه پارچه‌ای و میزان نیرو‌های وارده، بافت لایه‌ها، نوع خاک زمین و شرایط آب و هوایی منطقه، می‌توان تیپ و ابعاد پایه‌های سازه را مشخص کرد. فونداسیون یا شالوده معمولاً به محیط سازه و شرایط اجرای آن بستگی زیادی دارد. معمولاً در مکان‌هایی که ارتباط مستقیم با آب دارند یا بارش فراوانی دارند طراح فونداسیون باید این شرایط را بررسی کرده باشد. بعد از طراحی فونداسیون و محاسبات آن معمولاً نوع جوش‌ها و پارچه سازه طراحی می‌شود زیرا به علت پیچیده بودن طرح اجرایی سازه چادری، کلیه اتصالات باید از پیش طراحی شود. پس از این مراحل نوبت به طراحی خود سازه می‌رسد که معمولاً تیرک‌های داخلی، ستونی و کابل‌های سازه چادری را شامل می‌شوند. پس از طراحی خود سازه و تهیه متریال و فلزات مناسب، عایق کاری و رنگ‌آمیزی انجام می‌پذیرد. همانطور که اشاره شد عایق کاری این سازه‌ها معمولاً در محیط‌های خاص با رطوبت بالا که بارندگی فراوانی دارند عایق کاری باید با دقت انجام پذیرد تا از زنگ‌زدگی و آسیب به سازه جلوگیری شود. پس از عایق کاری پیچ‌ها و نوع اتصالات انتخاب می‌شود. نسبت به سازه انواع اتصالات متفاوت است. معمولاً محل و جنس اتصالات از پیش تعیین و انتخاب می‌گردد که باید در اجرا عیناً طبق طراحی قبلی پیش برود. کوچکترین مشکل در اجرای اتصالات، می‌تواند مقاومت سازه و مندسی سازه را دچار مشکل کند و میزان فشار بر اتصالات را درست تقسیم نکند که به مرور زمان باعث فرسودگی یا حتی فروریزی سازه می‌شود. چون هر اتصال به میزان ثابتی مقاومت نیرو و فشار را دارد و عدم توازن در تقسیم نیرو باعث عدم توان اتصالات نسبت به تحمل فشار می‌شود. پس از این مراحل با ماشین آلات و تجهیزات مناسب سازه توسط شرکت کاوشکام آسیا ساخته و تحویل مشتری می‌گردد.
نمونه سازه چادری و انواع فرم آن
فرم سازه‌های چادری به سطح زین اسبی، خیمه‌ای و آرک تقسیم می‌شود. در نوع زین اسبی گوشه‌های سازه وظیفه انتقال بار وارده را بر عهده دارند. معمولاً در این سازه‌ها دو گوشه به سمت پایین و دو گوشه به سمت بالا است. گوشه‌های به سمت پایین نیرو‌ها را به سمت بالا و گوشه‌های به سمت بالا نیرو‌ها را به سمت پایین انتقال می‌دهند. سازه خیمه‌ای برای سازه چادری موقت معمولاً استفاده می‌شود. این نوع سازه‌ها برای نمایشگاه‌ها، گذر‌ها، حراجی‌ها مناسب است. در آخر فرم آرک بسیار مشابه طرح زین اسبی است تنها تفاوت این سازه‌ها با زین اسبی این است که گوشه‌های بالا و پایین کنار هم قرار دارند.
از نمونه سازه‌های چادری در ایران می‌تواند به استودیوم فولادخوزستان یا فولاد‌آرنا، آمفی‌تئاتر بوستان آب‌وآتش، آمفی‌تئاتر بوستان جوانمردان، سازه‌های خیمه‌ای بازار گل ابریشم تهران و مرکز خرید جنت‌آباد در بوستان نرگس اشاره کرد.
